GAYRİMENKULÜ OLANLAR 2008 DE NE KADAR VERGİ ÖDEYECEK
Gayrimenkul sahibi şahıslar ve ve şirketler, gayrimenkulleri dururken yada alıp satarken, çeşitli harç ve vergi ödeyecekler. Gayrimenkul sahibinin vefatı halinde ise mirasçıları vergi ve harç ödeyecek. 2008 yılında ev daire, dükkan, mağaza, büro, yazlık, arazi ve arsa gibi gayrimenkullerin emlak vergisi değeri % 3,6 oranında arttırıldı. Buna bağlı olarak gayrimenkullerin 2008 de ödenecek emlak vergisi de % 3,6 oranında artmış oldu. 2008 de de Mart ve Kasım aylarında ödenecek olan emlak vergisinin % 10 u oranında Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı ödenecek. Şu anda TBMM de bekleyen İl Özel İdareleri ve Belediye Gelirleri Tasarısı nda, emlak vergi oranlarının % 50 artırılması öngörülüyor.
KİMLER EMLAK VERGİSİ ÖDEMEYECEK
Brüt alanı 200 m2 yi aşmayan bir konuta sahip olma koşuluyla; emekliler, işsizler, ev hanımları ve engelliler, 2008 yılında da emlak vergisi ödemeyecekler. Her ikisi de emekli karı ve kocanın, 200 m2 yi aşmayan birer konutları varsa, ikisi de emlak vergisi ödemeyecekler. 200 m2 sini altında, iki eve % 50 hisse ile sahip olan emekli için, iki yarım bir tam yapar denilmeyecek ve her iki ev için de emlak vergisi alınacak.
2007 DE EV ALANLARIN VERGİSİ 2008 DE ÖDENECEK
2007 yılında ev, dükkan, büro yada arsa alanlar, bu gayrimenkule ait emlek vergisini 2007 de yasa gereği ödemedi. Ancak 2008 yılı Mart ve Kasım aylarında, 2 eşit taksitte ödeyecekler.
FAİZ VE REPO GELİRİ 19 BİN YTL Yİ AŞAN EMEKLİ EMLAK VERGİSİ ÖDEYECEK
Emeklinin, 200 m2 yi aşmayan bir konutu için sıfır oranlı emlek vergisi ne tabi olması yani emlak vergisi ödememesi için, emekli aylığı dışında başka gelirinin olmaması gerekiyor. Ancak, emeklinin banka mevduat faizi, repo geliri, döviz tevdiat hesabı, Hazine bonosu ve tahvil ile Eurobond faizi, kar payı veya temettü geliri gibi menkul sermaye iradı olması halinde, bu bu gelirinin yıllık tutarı, 19 bin YTL yi aşmadığı sürece 2008 yılında emlak vergisi ödemeyecek. Bu sınırlama işsiz vatandaşlar ve ev hanımları için de geçerli olacak.
KONUT KİRASININ 2.400 YTL Sİ ÖDENMEYECEK
2008 yılında konut kira geliri elde edenler, yıllık 2.400 YTL lik istisnadan yararlanacaklar. Konut kirasının yıllık tutarı bu sınırı aşıyorsa beyan edilecek. Kiradan, önce 2.400 YTL istisna, sonra yüzde 25 götürü gider düşülecek. Kalan tutar üzerinden, tarifeye göre gelir vergisi ödenecek. Evini kiraya verip, kirada oturanlar ile banka kredisi kullananların, götürü gider yerine gerçek gider yöntemini kullanmaları daha avantajlı olacak.
AYDA 7 BİN YTL İŞYERİ KİRASINA VERGİ YOK, HATTA İADE VAR
2008 yılında, işyeri kira geliri elde edenler, yıllık gayrisafi tutarı 19 bin 800 YTL yi aştığında, bu gelirlerini beyan edecekler. Beyan edecekler ama aylık 7 bin, yıllık 84 bin YTL civarında kira gelirleri için gelir vergisi ödemeyecekler. Hatta iade alacaklar. Bu durum, kira ödemelerindeki yüzde 20 stopajın (vergi kesintisinin) mahsubundan kaynaklanıyor.
EVİNİ SATAN GELİR VERGİSİ ÖDEYECEK
Satın aldıkları gayrimenkulu, edinme tarihinden itibaren 4 yıl (1 OCAK 2007 den itibaren edinenler 5 yıl) içinde içinde satanların, elde ettikleri kazanç Değer Artışı Kazancı kabul edilecek. Tarifeye göre yüzde 15-35 oranında gelir vergisi ödenecek. (GVK Mükerrer Md. 80/6). Kooperatif evini satanlarda, 4 yada 5 yıllık süre, tahsis tarihinden örneğin kura çekimi tarihinden itibaren başlıyor. Kazancın saptanmasında, gayrimenkulün maliyet bedeli (kooperatiflerde aidatlar), satılan ay hariç, aylık ÜFE oranına göre yükseltilerek belirleniyor.
MİRAS KALAN GAYRİMENKULÜN SATILMA DURUMUNDA
Miras kalan ev, büro, dükkan, yazlık, arsa yada tarla, ne zaman ve kaç YTL ye satılırsa satılsın, satış kazancı gelir vergisine tabi değil. (GVK Mükerrer Md. 80/6). Örneğin; 15 Eylül 2007 tarihinde şahıs, ölen babasından miras kalan evi 250 BİN YTL, arsayı da 600 BİN YTL olarak veraset ve intikal vergisi beyannamesinde beyan etmiştir. 10 Ocak 2008 tarihinde de evi 400 BİN YTL, arsayı da 800 BİN YTL ye satmıştır. Bu durumda, miras kalan ev ve arsanın satışından doğan kazanç, gelir vergisine tabi olmayacaktır.
ALAN DA SATAN DA BİNDE 15 HARÇ ÖDEYECEK
2008 yılında, gayrimenkul alan ve satanlar, tapu işlemleri sırasında, emlak vergisi asgari değerine göre, binde 15 er oranında harç ödeyecekler. Miras kalan gayrimenkulün tapusu alınırken, mirasçılar emlak vergisi asgari değer üzerinden, binde 9 oranında, tapu harcı ödeyecekler.
ŞİRKETLER GAYRİMENKUL SATIŞ KAZANCINDA YÜZDE 5 ORANINDA VERGİ ÖDEYECEK
ŞİRKETLERİN, 2008 yılında satacakları gayrimenkullerde, önemli bir vergi avantajı var. Satıştan doğan kazancın, yüzde 5 i kadar, Kurumlar Vergisi ödeyebilecekler. Bu satışın KDV si ise hiç ödenmeyecek. Bu avantajdan yararlanabilmek için 5 koşul gerekiyor.
1- Gayrimenkulün, en az 2 tam yıl şirketin aktifinde kayıtlı olması,
2- Kurumlar Vergisi mükellefi olması,
3- Gayrimenkul ticareti ile uğraşılmaması,
4- Gayrimenkulün, satış suretiyle devir ve tesliminin yapılması,
5-Satıştan doğan kazancın, beş yıl süre ile ayrı bir fon hesabında gösterilmesi yada sermayeye ilave edilmesi gerekiyor.
ÖRNEK: Bir anonim şirketin, 2004 yılında 400 bin YTL ye aldığı ve şirketin aktifine kaydettiği gayrimenkul, 2008 yılında 3 milyon YTL ye satılmıştır. Bu durumda, yaklaşık 2 milyon 600 bin YTL kazanç doğuyor. Bu kazancın, normal Kurumlar Vergisi, 520 bin YTL. Ancak Kurumlar Vergis Kanunu nun 5/e maddesi uyarınca, kazancın yüzde 75 i, vergiden müstesna tutulup, kalan 650 bin YTl üzerinde yüzde 20 yani 130 bin YTL Kurumlar Vergisi ödenecek. 130 bin YTL lik bu vergi de, toplam satış kazancı olan 2 milyon 600 bjn YTL nin yüzde 5 ine isabet ediyor.
DİP NOT: KONUTLARDA, net alanın 150 m2 ye kadar olması durumunda yüzde 1, 150 m2 yi aşması durumunda ise yüzde 18 KDV uygulanıyordu. Buna göre net alanın 150 m2 yerine 150,20 m2 olması durumunda yani 0,20 m2 fazla alan için örneğin; 800 bin YTL ye alınan bir ev için ayrıca 136 bin YTL ilave KDV ödeniyordu. Bu durum halen çözümlenemedi. Kooperatif evleri, net 300 m2 de bile yüzde 1 KDV ödenirken, normal konutlarda, net alan 150 m2 yi 0,20 m2 geçse bile yüzde 18 KDV alınmaya devam edilecek.